Đức Thánh Cha tiếp kiến ngoại giao đoàn cạnh Tòa Thánh
VATICAN. Trong buổi tiếp kiến các vị đại sứ và đại diện của 180 nước và tổ chức có
quan hệ ngoại giao với Tòa Thánh, ĐTC Phanxicô đã kêu gọi bảo vệ gia đình, liên đới
chấm dứt xung đột, bảo vệ các thai nhi và trẻ em.
Lúc gần 11 giờ sáng 13-1-2014,
ĐTC Phanxicô đã nối tiếp truyền thống lâu đời của Tòa Thánh, tiếp kiến đoàn ngoại
giao gồm đại diện của 180 quốc gia có quan hệ trên cấp đại sứ cùng với đại diện của
chính quyền Palestine, đến chúc mừng ngài nhân dịp đầu năm mới.
Buổi tiếp
kiến ngoại giao đoàn cũng là dịp để ĐTC kiểm điểm tình hình thế giới đồng thời bày
tỏ lập trường của Tòa Thánh đối với các vấn đề thời sự.
Sau lời chào mở đầu
của vị Niên trưởng ngoại giao đoàn cạnh Tòa Thánh, là Đại Sứ Jean-Claude Michel của
Tiểu vương quốc Monaco, ĐTC đã lên tiếng chào thăm tất cả các vị đại sứ và cám ơn
vị niên trưởng ngoại giao đoàn, ngài đặc biệt nhắc đến và chào mừng các vị đại sứ
mới đến trình thư ủy nhiệm. ĐTC nói:
Bênh vực gia đình,
người già và người trẻ
Trong sứ điệp nhân
Ngày Hòa Bình Thế giới nói về tình huynh đệ như nền tảng và là con đường hòa bình,
tôi đã nhận xét rằng ”tình huynh đệ thường bắt đầu được học từ trong gia đình” (Sứ
điệp 8-12-2013, 1), gia đình, ”do ơn gọi của mình, phải làm cho thế giới được lây
nhiễm tình thương của mình” (ibid.) và góp phần làm cho tinh thần phục vụ và chia
sẻ xây dựng hòa bình được tăng trưởng (Xc ibid. 10). Hang đá máng cỏ kể lại cho chúng
ta điều ấy, nơi mà chúng ta thấy Thánh Gia Thất không đơn độc và lẻ loi đối với thế
giới, nhưng có các mục tử và các đạo sĩ quây quần chung quanh, nghĩa là một cộng đồng
cởi mở, trong đó có chỗ cho tất cả mọi người, giàu cũng như nghèo, người gần cũng
như người xa. Và như thế chúng ta hiểu những lời của Vị Tiền Nhiệm quí mến của tôi,
Đức Biển Đức 16, đã nhấn mạnh rằng ”một từ vựng gia đình là một từ vựng hòa bình”
(Biển Đức 16, Sứ điệp nhân Ngày Hòa Bình thế giới lần thứ 41, 8-12-2007, 3).
Rất tiếc là điều ấy không thường xảy ra. vì con số các gia đình chia rẽ và bị xâu
xé gia tăng, không những vì trong thế giới ngày nay, người ta thường thấy ý thức cảm
thức mình thuộc về gia đình bị suy yếu, nhưng còn vì những điều kiện khó khăn trong
đó nhiều gia đình đang phải chịu, đến độ họ thiếu cả những thương tiện sinh sống nữa.
Vì thế, ta thấy cần có những chính sách thích hợp để nâng đỡ, trợ giúp và củng cố
gia đình.
Ngoài ra, cũng xảy ra là những người già bị coi như một gánh nặng,
trong khi những người trẻ không thấy trước mặt những viễn tượng chắc chắn cho cuộc
sống của mình. Thực ra, người già và người trẻ là niềm hy vọng của nhân loại. Người
già mang lại kinh nghiệm khôn ngoan, người trẻ mở cho chúng ta tương lai, ngăn cản
chúng ta đừng khép kín vào mình (Xc Tông Huấn Evangelii gaudium, 108). Một điều khôn
ngoan là không gạt những người già ra bên lề đời sống xã hội để duy trì ký ức sinh
động của một dân tộc. Cũng vậy, nên đầu tư vào người trẻ, với những sáng kiến thích
hợp giúp họ tìm được công ăn việc làm và thành lập gia đình. Đừng dập tắt lòng phấn
khởi hăng say của họ! Tôi vẫn còn nhớ rõ kinh nghiệm về Ngày Quốc Tế giới trẻ lần
thứ 28 ở Rio de Janeiro. Tôi đã gặp được bao nhiêu người trẻ hài lòng! Bao nhiêu hy
vọng và mong đợi nơi ánh mắt và kinh nguyện của họ! Bao nhiêu niềm khát sống và ước
muốn cởi mở đối với tha nhân! Sự khép kín và cô lập luôn tạo nên bầu không khí ngột
ngạt và nặng nề, trước sau gì cũng gây nên buồn sầu và làm ngộp thở. Trái lại cần
có một sự dấn thân chung của tất cả mọi người để thăng tiến một nền văn hóa gặp gỡ,
vì chỉ những người có khả năng đi gặp tha nhân mới có thể mang lại thành quả, kiến
tạo những mối giây hiệp thông, chiếu tỏa vui mừng, xây dựng hòa bình.
Nếu
cần thì có những hình ảnh tàn phá và chết chóc chúng ta đã thấy trong năm vừa qua,
xác định điều đó. Bao nhiều đau thương, bao nhiêu tuyệt vọng vì sự khép kín vào mình,
sự khép kín ấy dần dần mặc một khuôn mặt ghen tương, ích kỷ, cạnh tranh, khao khát
quyền lực và tiền bạc! Đôi khi dường như những thực tại ấy nhắm trở thành sự thống
trị. Trái lại, Lễ Giáng Sinh đổ tràn nơi các tín hữu Kitô chúng tôi xác tín rằng lời
nói cuối cùng và chung kết thuộc về Vị Vua Hòa Bình, Đấng đã biến ”gươm thành lưỡi
cày và biến giáo thành lưỡi liềm” (Xc Is 2,4) và biến ích kỷ thành sự hiến thân và
biến oán thù thành tha thứ.
Tình hình khó khăn tại Siria
”Và tôi muốn nhìn năm mới với niềm tín thác ấy. Vì thế, tôi không ngừng hy vọng cuộc
chiến tại Siria rốt cuộc được chấm dứt. Mối quan tâm đối với dân tộc yêu quí này và
ước muốn làm cho bạo lực khỏi trở nên trầm trọng hơn đã khiến tôi tuyên bố một ngày
ăn chay và cầu nguyện hồi tháng 9 năm ngoái. Qua quí vị, tôi chân thành cám ơn những
vị nơi đất nước của quí vị, Chính Quyền cũng như những người thiện chí hưởng ứng và
tham gia sáng kiến ấy. Nay cần có một ý chí chính trị chung được đổi mới để chấm dứt
cuộc xung đột. Trong viễn tượng ấy, tôi cầu mong Hội nghị Genève 2, được triệu tập
vào ngày 22 tháng 1 sắp tới, đánh dấu khởi đầu hành trình bình định hóa vốn được mong
muốn. Đồng thời một điều không thể thiếu được, đó là sự tôn trọng hoàn toàn đối với
công pháp nhân đạo. Không thể chấp nhận để cho những thường dân vô tội, nhất là các
trẻ em, bị tổn thương. Ngoài ra, tôi khuyến khích tất cả mọi người hãy bênh đỡ và
bảo đảm bao nhiêu có thể sự trợ giúp cần thiết và cấp thiết cho phần lớn dân chúng.
Tôi không quên những cố gắng đáng ca ngợi của những quốc gia, nhất là Liban và Giordani,
đã quảng đại đón tiếp đông đảo người tị nạn Siria trên lãnh thổ của mình.
Trung Đông
Cũng liên quan đến Trung Đông, tôi lo âu nhận thấy những căng
thẳng đang đè nặng trên vùng này bằng nhiều cách. Tôi đặc biệt lo lắng nhìn thấy những
khó khăn kéo dài tại Liban, tại đây một bầu không khí cộng tác mới mẻ giữa các thẩm
quyền khác nhau trong xã hội dân sự và các lực lượng chính trị là điều cần thiết hơn
bao giờ hết để tránh cho những đố kỵ trở nên trầm trọng hơn và có thể làm thương tổn
sự ổn định của đất nước. Tôi cũng nghĩ đến Ai Cập đang cần tìm lại sự hòa hợp xã hội,
và Irak đang gặp khó khăn trong việc đạt tới hòa bình và sự ổn định mong ước. Đồng
thời tôi hài lòng khi thấy có những tiến độ đáng kể trong cuộc đối thoại giữa Iran
và nhóm ”5 cộng 1” về vấn đề hạt nhân.
Khắp nơi con đường tốt nhất để giải
quyết những vấn đề bỏ ngỏ phải là con đường ngoại giao đối thoại. Và con đường chính
đã được ĐGH Biển Đức 15 chỉ dẫn một cách sáng suốt khi ngài mời gọi các vị hữu trách
của các nước Âu Châu hãy làm cho “sức mạnh tinh thần của luật pháp trổi vượt trên
sức mạnh vật chất của võ khí” để chấm dứt thảm trạng chiến tranh vô ích” (Xc Biển
Đức 15, thư gửi các vị Thủ lãnh các dân tộc đang giao chiến [1-81017] AAS 9, [1917],
421-423), là thế chiến thứ I, mà năm nay là năm kỷ niệm 100 năm. Cần ”can đảm di xa
hơn bề mặt xung đột” (Tông huấn Evangelii gaudium, 228), coi tha nhân trong phẩm giá
sâu xa nhất của họ, để sự đoàn kết vượt thắng xung đột và ”có thể phát triển một tình
hiệp thông trong sự khác biệt” (Ibid.). Theo nghĩa đó, thật là một điều tích cực việc
mở lại các cuộc thương thuyết giữa Israel và Palestine và tôi cầu mong các phe quyết
liệt đưa ra những quyết định can đảm, với sự hỗ trợ của cộng đoàn quốc tế, để tìm
ra một giải pháp công chính và lâu bên cho cuộc xung đột mà sự chấm dứt ngày càng
trở thành cần thiết và khẩn cấp. Một điều không ngừng gây lo âu là làn sóng xuất cư
của các tín hữu Kitô ra khỏi Trung Đông và Bắc Phi. Họ muốn tiếp tục được là thành
phần của toàn bộ xã hội, chính trị và văn hóa của các nước mà họ đã góp phần xây dựng,
và họ muốn góp phần vào công ích của xã hội nơi họ muốn được hoàn toàn hội nhập vào,
như những người xây dựng hòa bình và hòa giải.
Phi Châu ”Tại những
nơi khác ở Phi Châu, các tín hữu Kitô được kêu gọi làm chứng về tình thương và lòng
từ bi của Thiên Chúa. Không bao giờ được ngưng làm điều thiện kể cả khi điều này thật
kham go và khi ta phải chịu những hành động bất bao dung, thậm chí cả khi mình bị
bách hại thực sự.
”Tại những vùng rộng lớn ở Nigeria bạo lực không chấm dứt
và bao nhiêu máu người vô tội tiếp tục bị đổ ra. Nhất là tôi nghĩ đến Cộng hòa Trung
Phi, nơi mà dân chúng đang chịu đau khổ vì những căng thẳng mà đát nước trải qua và
chúng đã gieo rắc nhiều tàn phá và chết chóc. Tôi hứa sẽ cầu nguyện cho các nạn nhân
và đông đảo những người tản cư phải sống trong những tình trạng thiếu thốn, tôi cầu
mong cộng đồng quốc tế quan tâm góp phần chấm dứt bạo lực, tái lập chế độ pháp quyền
và bảo đảm cho các viện trợ nhân đạo được đưa tới những miền hẻo lánh nhất của đất
nước. Về phần mình, Giáo Hội Công Giáo sẽ tiếp tục cam kết sự hiện diện và cộng tác,
quảng đại nỗ lực trợ giúp bao nhiêu có thể cho dân chúng, và nhất là để tái tạo bầu
không khí hòa giải và hòa bình giữa mọi thành phần trong xã hội. Hòa giải và hòa bình
là những ưu tiên cơ bản tại những nơi khác ở Phi châu. Tôi đặc biệt muốn nói đến Mali,
nơi người ta ghi nhận có sự tái lập các cơ cấu dân chủ của đất nước, cũng như tôi
nghĩ đến Nam Sudan, nơi mà sự bất ổn về chính trị trong thời gian qua đã làm cho nhiều
người chết và tình trạng nhân đạo tái ở trong tình trạng trầm trọng.
Á
châu Tòa Thánh rất chú ý theo dõi cả những biến cố ở Á châu, nơi mà Giáo Hội
muốn chia sẻ những vui mừng và mong đợi của mọi dân tộc của đại lục rộng lớn và cao
quí này. Nhân dịp kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Cộng hòa Hàn Quốc,
tôi muốn cầu xin Chúa ban ơn hòa giải tại bán đảo này, với mong ước rằng vì thiện
ích của toàn thể dân tộc Hàn quốc, các phe liên hệ không ngừng tìm kiếm những điểm
gặp gỡ và những giải pháp khả thể. Thực vậy, Á châu có một lịch sử sống chung lâu
dài giữa các thành phần dân sự, chủng tộc và tôn giáo. Cần khuyến khích sự tôn trọng
nhau, nhất là đứng trước một số dấu hiệu đáng lo âu về sự suy yếu của nó, đặc biệt
là thái độ ngày càng khép kín, dựa vào lý do tôn giáo có xu hướng làm cho các tín
hữu Kitô không còn được tự do và gây nguy hiểm cho sự sống chung trong xã hội với
nhau. Trái lại Tòa Thánh rất hy vọng khi nhìn thấy những dấu hiệu cởi mở đến từ những
nước có truyền thống lớn về tôn giáo và văn hóa, mà Tòa Thánh muốn cộng tác với họ
để xây dựng công ích.
Nạn đói Ngoài ra, hòa bình cũng bị
tổn thương vì bất kỳ sự phủ nhận nào đối với phẩm giá con người, trước hết là tình
trạng không được dinh dưỡng đầy đủ. Không khuôn mặt nào của những người bị đói được
làm cho chúng ta dửng dưng, nhất là các trẻ em, nếu chúng ta nghĩ đến bao nhiêu lương
thực bị phung phí mỗi ngày tại nhiều nơi trên thế giới, theo điều mà tôi nhiều lần
định nghĩa là nền văn hóa loại bỏ. Rất tiếc là đối tượng bị loại bỏ không phải chỉ
là lương thực hoặc những của cải dư thừa, nhưng là chính con người, họ bị loại bỏ
như thể họ là những đồ vật không cần thiết. Ví dụ điều gây kinh hoàng khi nghĩa đến
có những trẻ em không bao giờ được chào đời, nạn nhân của nạn phá thai hoặc những
trẻ em bị sử dụng như những binh sĩ, bị hãm hiếp hoặc bị giết trong các cuộc xung
đột võ trang hoặc trở thành hàng hóa trong hình thức kinh khủng là nạn nô lệ tân thời,
là nạn buôn người, nó là một tội ác chống lại nhân loại.
Thảm trạng
người tị nạn và di dân Chúng ta không thể lãnh đạm trước thảm trạng
của nhiều người buộc lòng phải chảy trốn nạn hạn hán hoặc bạo lực, nạn cường quyền,
nhất là tại Vùng Sừng ở Phi châu và tại miền Đại Hồ. Nhiều người trong số họ đang
sống như người tị nạn hoặc tản cư trong những trại trong đó họ không còn được coi
như con người, nhưng như những con số vô danh. Những người khác, hy vọng một cuộc
sống tốt đẹp hơm, thực hiện một cuộc xuất hành bấp bệnh, và nhiều khi họ gặp nạn bi
thảm. Tôi đặc biệt nghĩ đến nhiều người di dân từ Trung Phi tìm đường sang Mỹ, nhưng
nhất là những người từ Phi châu oặc Trung Đông tìm nơi tị nạn ở Âu Châu. Và trong
ký ức tôi vẫn còn sống động cuộc viếng thăm ngắn của tôi tại đảo Lampedusa hồi tháng
7 năm ngoái để cầu nguyện cho nhiều người đắm tàu trong Địa Trung Hải. Rất tiếc là
có một sự dửng dưng của nhiều người trước những thảm trạng như vậy, đó là dấu hiệu
thê thảm về sự đánh mất cảm thức trách nhiệm huynh đệ (Bài giảng thánh lễ tại Lampedusa
8-7-2013), vốn là nền tảng của mỗi xã hội dân sự. Nhưng trong hoàn cảnh ấy tôi đã
có thể nhận thấy sự đón tiếp và tận tụy của bao nhiêu người. Tôi cầu chúc cho nhân
dân Italia mà tôi quí mến, cũng như do căn cội chung liên kết chúng ta với nhau, biết
canh tân sự dấn thân liên đới đáng ca ngợi đối với những người yếu thế và vô phương
tự vệ, và với nỗ lực chân thành và cùng nhau của các công dân và tổ chức, vượt thắng
những khó khăn hiện nay, tìm lại được bầu không khí sáng tạo xây dựng về xã hội vốn
là đặc tính lâu đời của mình.
Bảo vệ môi sinh Sau cùng, tôi muốn
đề cập đến một vết thương khác gây ra cho hòa bình nảy sinh từ sự khai thác ham hố
các tài nguyên môi sinh. Tuy rằng thiên nhiên tùy thuộc sự sử dụng của chúng ta (sứ
điệp Ngày Thế Giới về hòa bình lần thứ 47 (8-12-2013), nhưng quá nhiều khi chúng ta
không tôn trọng và quí chuộng như một hồng ân nhưng không cần phải chăm sóc và dành
để phục vụ anh chị em kể cả những thế hệ trẻ” (Ibd.). Cũng vậy trong trường hợp này
cần kêu gọi trách nhiệm của mỗi người để, với tinh thần huynh đệ, chúng ta theo đuổi
những chính sách tôn trọng trái đất của chúng ta, và là nhà của mỗi người. Tôi nhớ
châm ngôn bình dân nói rằng: ”Thiên Chúa luôn tha thứ, chúng ta đôi khi tha thứ, nhưng
thiên nhiên, công trình tạo dựng, không bao giờ tha thứ khi nó bị ngược đãi!”. Đàng
khác, chúng ta có trước mắt những hậu quả tàn hại của một số thiên tai gần đây. Đặc
biệt tôi muốn nhắc nhớ một lần nữa đông đảo các nạn nhân và sự tàn phá trầm trọng
tại Philippines và tại một số nước Đông Nam Á do cuồng phong Haiyan gây ra.
Sau cùng, ĐTC nói đến hoạt động của Giáo Hội tại các nơi trên thế giới, qua các LM,
các thừa sai và tín hữu giáo dân, với tinh thần tận tụy đang xả thân trong nhiều hoạt
động giáo dục, y tế và từ thiện để phục vụ người nghèo, các bệnh nhân, những cô nhi
và những người cần được giúp đỡ an ủi. Từ sự quan tâm yêu thương ấy (Tông huấn Evangelii
gaudium, 199), Giáo Hội cộng tác với tất cả các tổ chức quan tâm đến thiện ích của
mỗi người cũng như công ích.