Phỏng vấn ông Jean-Baptiste de Franssu, tân giám đốc
Trưa ngày mùng 9 tháng
7 vừa qua, Đức Hồng Y Georg Pell, Tổng trưởng Văn phòng Tòa Thánh về Kinh Tế, đã mở
cuộc họp báo để giới thiệu khuôn khổ mới về kinh tế của Tòa Thánh. Hiện diện trên
bàn chủ tọa tại Phòng báo chí Tòa Thánh còn có ông Joseph Zahra, Phó điều hợp viên
Hội đồng kinh tế và 2 quan chức khác là ông Ernst von Freyberg người Đức, chủ tịch
mãn nhiệm của Viện giáo vụ và ông Jean Baptiste de Franssu, tân chủ tịch ngân hàng
Vatican.
Đức Hồng Y Pell đã trình bày Tự sắc mới của Đức Thánh Cha quyết định
chuyển phân bộ thường vụ của tổ chức APSA, Quản trị tài sản của Tòa Thánh, sang Văn
Phòng kinh tế của Tòa Thánh do Đức Hồng Y điều khiển. Phân bộ này có nhiệm vụ quản
trị tài sản, cung cấp lương bổng và các dịch vụ khác cho các cơ quan Tòa Thánh. Vấn
đề tiền hưu bổng của các nhân viên của Tòa thánh hoàn toàn được bảo đảm. Một Ủy ban
được thành lập để trong vòng 12 tháng tới đây đề ra kế hoạch cải tổ các cơ quan truyền
thông của Tòa Thánh, tiết kiệm được ngân sách đồng thời vẫn duy trì hiệu năng và đáp
ứng các nhu cầu mới.
Về ngân hàng Vatican hay viện giáo vụ, trong vòng 3 năm
tới đây qui chế của viện này sẽ được duyệt lại để củng cố nền tảng kinh doanh của
viện này, dần dần chuyển tài sản của Viện này cho một cơ quan tân lập để quản lý (VAM),
cung cấp tư vấn và các dịch vụ trả tiền cho giáo sĩ, các dòng tu và giáo phận, cũng
như các nhân viên Vatican. Hiện nay Viện giáo vụ đang ở trong một giai đoạn chuyển
tiếp từ từ.
Sau đây chúng tôi xin gửi tới qúy vị và các bạn bài phỏng vấn
ông Jean-Baptiste de Franssu, tân chủ tịch ngân hàng Vatican. Ông tân chủ tịch năm
nay 51 tuổi có vợ và 4 con, và là người có nhiều kinh nghiệm trong hoạt động tài chánh
quốc tế.
Hỏi: Thưa ông De Franssu, ông nghĩ gì về chức vụ mà Tòa
Thánh vừa ủy thác cho ông?
Đáp: Đó là một nhiệm vụ lớn được giao cho tôi,
nhất là bởi vì tôi phải theo đuổi công việc tốt của ông Ernst von Freyberg, chủ tịch
mãn nhiệm. Đây là một nhiệm vụ đòi hỏi nhiều khiêm tốn, bởi vì Viện Giáo Vụ có một
vai trò quan trọng đối với nhiều dòng tu và nhiều giáo phận trên thế giới. Nó cũng
có vai trò quan trọng trong khung cảnh của toàn tổ chức quản trị và tài chánh của
Tòa Thánh. Và như thế nó là một nhiệm vụ quan trọng mà tôi đã chấp nhận với niềm vui.
Tôi coi nó không gì khác hơn là một sứ mệnh, và tôi hy vọng có thể thỏa mãn các chờ
mong đã được đặt trên vai tôi, khi nhiệm vụ này được phó thác cho tôi.
Hỏi:
Vị tiền nhiệm của ông đã được chỉ định trong một bối cảnh khó khăn.
Ông ta đã gọi nó là ”một sứ mệnh đau đớn”. Bây giờ bước sang giai đoạn
II của việc cải tổ, nó bao gồm những gì thưa ông?
Đáp: Tôi
có lợi thế lớn hơn đối với vị tiền nhiệm: tôi tới sau khi ông đã làm xong việc. Chắc
chắn đây là một lợi thế quan trọng, và tôi qúy trọng ông vì công việc ông đã đảm trách.
Còn có một lợi thế khác nữa: đó là tôi cũng liên lụy với công việc trong Ủy ban Cosea
từ tháng 8 năm 2013 tới ngày mùng 2 tháng 5 năm 2014 trong Ban cố vấn kinh tế của
Tòa thánh. Điều này cho phép tôi có một sự hiểu biết tốt hơn về hoạt động của tổ chức
quản trị và tài chánh của Tòa Thánh, cũng như việc điều hành mà Đức Thánh Cha muốn
trao ban cho tổ chức. Và đây là điều quan trọng. Như vậy tôi tới Viện Giáo Vụ với
một sự hiểu biết hoàn toàn hơn là vị tiền nhiệm của tôi. Vì thế chúng tôi biết mình
đang ở đâu, và điều quan trọng nhất là Đức Thánh Cha muốn chúng tôi đi đâu.
Hỏi: Ông đã gặp Đức Thánh Cha Phanxicô trong nhiều dịp khác nhau,
như là thành viên Ban cố vấn Kinh tế Tòa Thánh. Mục đích của Viện Giáo
vụ là gì?
Đáp: Trước hết tôi không thể nói nhân danh Đức Thánh Cha. Tôi
chỉ có thể nói lên cảm tưởng của tôi, khi tôi hiểu các sứ điệp mà Đức Thánh Cha đã
chuyển tới cho tôi. Đầu tiên sứ mệnh chình mà Đức Thánh Cha đã có trong trí khi nói
về Viện Giáo Vụ, như cơ quan qua đó Giáo Hội, Tòa Thánh có thể tiếp tục trợ giúp và
ngày càng trợ giúp nhiều hơn các người nghèo túng và phổ biến đức tin. Từ đó nảy sinh
ra câu hỏi: đâu là các dụng cụ chúng ta có thể dùng trong việc quản trị hằng ngày
Viện Giáo Vụ, cho phép nó gia tăng các trợ giúp dành cho người nghèo và phổ biến đức
tin trên thế giới? Đó là yếu tố thứ nhất và là một đặc thái mà Đức Thánh Cha đề ra:
sự trong sáng lớn nhất. Việc thực thi sự trong sáng đó đã được Đức Thánh Cha Biển
Đức XVI bắt đầu. Chính Đức Thánh Cha Biển Đức XVI đã chỉ định ông Ernst von Freiberg
làm chủ tịch cơ quan này. Như vậy phải trong sáng hơn, và nhất là hoàn toàn phù hợp
với các tiêu chuẩn quốc tế. Viện Giáo Vụ không được khác với tất cả các cơ cấu ngân
hàng chính. Nhưng với một tập trung quan trọng trên khách hàng: chúng tôi phải bảo
đảm đáp ứng các chờ mong của khách hàng, của các dòng tu và các giáo phận, trên bình
diện phẩm chất của việc phục vụ. Và đây là đặc thái của Viện Giáo Vụ trong giai đoạn
hai của việc tái tổ chức.
Hỏi: Thưa ông tân chủ tịch, Viện Giáo Vụ cũng
phải theo hệ thống kinh tế tài chánh thế giới chứ, có đúng thế không?
Đáp: Không. Chúng tôi không phải theo hệ thống kinh tế tài chánh thế giới. Chúng tôi
phải tôn trọng tổng thể các luật lệ quốc tế một cách đúng đắn như bất cứ ngân hàng
hay viện tài chánh nào khác. Tôi xin được nhắc rằng chúng tôi không phải là một nhà
băng, chúng ta thường nói ”nhà băng”, nhưng trong quy chế chúng tôi không phải là
một nhà băng. Như vậy tất cả mọi cơ cấu tài chánh khác trên thế giới phải tôn trong
các luật lệ này là điều bình thường. Đây là phần của việc toàn cầu hóa kinh tế, nhưng
nếu Tòa Thánh muốn có thể có các liên lạc với các quốc gia khác, thì chúng tôi phải
tôn trọng tỉ mỉ các luật lệ và điều khoản mới này. Do đó từ lâu nay Tòa Thánh đã dấn
thân, và công việc của ông Ernst von Freiberg liên quan tới Viện Giáo Vụ là đi theo
chiều hướng này. Và đương nhiên là chúng tôi tiếp tục khía cạnh này trong các tháng
năm tới.
Hỏi: Viện Giáo Vụ cũng phải sinh lời nữa. Vậy làm thế nào
để có thể là mẫu gương trên bình diện luân lý đạo đức và trong sáng
thưa ông?
Đáp: Viện Giáo Vụ phải sinh lời, nhưng trước hết Viện Giáo Vụ
phải phục vụ các cơ cấu của Tòa Thánh cần thông truyền và chuyển ngân với thế giới
bên ngoài. Vì thế chúng tôi cần có một cơ cấu tương đương với một nhà băng cho phép
chúng tôi làm các việc chuyển ngân này. Thí dụ chúng tôi cũng nghĩ tới các Viện Bảo
Tàng Vaticăn lôi cuốn hàng triệu người thăm hàng năm. Chúng có các chi tiêu và phải
liên lac với bên ngoài. Thế rồi cũng có một nhà sách và biết beo nhiêu điều khác nữa...
Chúng tôi cần tiền luân lưu, và vì thế chúng tôi cần có một nhà băng. Và đối với Tòa
thánh cơ cấu này quan trọng - tôi xin lập lại một lần nữa rằng đây không phải là một
nhà băng, mà là một viện tài chánh nằm giữ vai trò này - và là một cơ cấu nằm dưới
sự kiểm soát của Tòa Thánh, để Tòa Thánh biết một cách chính xác điều xảy ra trong
đó. Như vậy điều đầu tiên là phục vụ Tòa Thánh, phục vụ các cơ quan của Tòa Thánh.
Thứ hai đó là chuyện bình thường các Bộ, các Dòng tu và các Giáo phận mà chúng tôi
chia sẻ niềm tin công giáo, có thể liên lac với một cơ cấu của Tòa Thánh hơn là với
các ngân hàng thương mại khác, mà chúng tôi không luôn luôn chia sẻ các giá trị công
giáo của chúng tôi. Người ta đã luôn luôn nói về những gì đã không được làm, mà không
nói về những gì đã được làm một cách tột đẹp. Và có biết bao nhiêu điều đã được làm
cách tốt đẹp trong Viện Giáo Vụ, từ biết bao lâu nay. Nhưng rất tiếc là vì đã có vài
chuyện không xuôi chảy trong qúa khứ, như đáng lý ra chúng phải xuôi chảy, nên đôi
khi người ta có cảm tưởng rằng cơ quan này có lẽ không đủ khá năng chu toàn việc phục
vụ của nó. Nhưng không đúng như vậy. Một lần nữa tất cả những gì sẽ được làm trong
các tháng năm tới sẽ củng cố nhiệm vụ này: đó là phục vụ các khách hàng, theo luân
lý đạo đức công giáo. Tất cả những gì chúng tôi sẽ làm, tất cả các sản phẩm mà chúng
tôi sẽ phát triển để phục vụ, để tôn trọng các ngưỡng vọng và chờ mong của khách hàng
sẽ được tập trung nơi đức tin của chúng tôi, trên các giá trị khiến cho các giáo phận
và các dòng tu hướng tới chúng tôi và tín thác tiền bạc cho chúng tôi, vì biết rằng
mọi sự đã được chu toàn trong sự ”hiệp thông”, nếu tôi có thể nói như vậy...
Hỏi: Thưa ông, đâu sẽ là lề hành động của ông?
Đáp: Nó giống như
của tất cả mọi vị giám độc một cơ cấu tài chánh dấn thân thoa mãn các đòi hỏi của
khách hàng, bằng cách mỗi ngày tìm hoạt động tốt chừng nào có thể trong một thế giới
tài chánh và kinh tế chẳc chắn là không dễ dàng. Chúng tôi sẽ làm tốt hết sức có thể.
Chúng tôi sẽ tìm đáp ứng tất cả mọi đòi hỏi. Chúng tôi đã đề ra các mục tiêu rất chuyên
biệt. Bây giờ tất cả có thể nó không luôn luôn luôn hoàn hảo, chúng tôi xin các khách
hành thông cảm cho. Nhưng trong mọi trường hợp ý chí và công việc sẽ có đó để đồng
hành với chúng tôi trong chiều hướng này.
Hỏi: Theo sau vài gương mù gương
xấu từ vài phía, người ta đã đòi đóng cửa vĩnh viễn Viện
Giáo Vụ, có đúng thế không thưa ông tân chủ tịch?
Đáp: Tôi tin rằng Đức
Thánh Cha đã rất chinh xác liên quan tới thông báo ngày mùng 7 tháng 4 năm 2014. Việc
phân tích khả thể đóng Viện Giáo Vụ đã quan trọng, bởi vì chỉ khi nghiên cứu khả thể
đóng nó, người ta mới ý thức được rằng người ta cần sự hiện diện của nó.
Hỏi:
Ông đã biết các cơ cấu kinh tế và tài chánh của quốc gia thành Vaticăng.
Ông đã khám phá ra thực tại nào khi tới đây?
Đáp: Một thực
tại rất đơn sơ, có lẽ đã không luôn luôn có tiến bộ trong suốt 15-20 năm qua với cùng
tốc độ của thế giới tài chánh trong đó chúng ta đang sống. Một thực tại, mà đôi khi
- có lẽ vì thiếu một số nhân viên chuyên nghiệp trong lãnh vực này ngày càng phức
tạp hơn vì sự phức tạp của thị trường cũng như môi trường pháo lý - nên đã không giúp
đỡ Tòa thánh. Đó là điều đương nhiên, khi các các người của Giáo Hội, các linh mục,
các giám mục, các hồng y, đứng đầu một cơ quan tài chánh, không phải là hoạt động
thứ nhất của các vị, và các vị đã không nhận được một sự đào tạo thích hợp nào cho
nhiệm vụ đó. Vì thế thật là quan trọng - và đây là điều Đức Thánh Cha có ý làm - có
thêm các chuyên viên ngày càng nhiều hơn thuộc mọi lãnh vực quản trị và tài chánh.
Hôm nay chúng ta nói tới Viện Giáo Vụ, nhưng chúng ta cũng nhìn tất cả những gì đang
xảy ra trong rất nhiều lãnh vực khác, nhờ sự hiệp nhất các ý hướng và các cố gắng
giữa các thành viện của hàng giáo sĩ và các chuyên viên công giáo dấn thân. Tất cả
là để trợ giúp Giáo Hội, để củng cố họạt động của Giáo Hội và hoạt động của Đức Thánh
Cha.